Gezin en relatie
Cognitieve-systemische benadering
Cees Schuurmans kiest voor een cognitieve-systemische benadering van relatie- en gezinsproblemen. Het gezin is daarbij het systeem, waarvan een persoon lid is door biologische, wettelijke, affectieve, geografische en historische banden. Er zijn menselijke problemen in de kern ontstaan, problemen die ontstaan tussen personen die lid zijn van dit systeem. De onderliggende idee is dat als in een systeem (gezin, partnerrelatie, …) één van de leden een probleem heeft, ook het hele systeem ontwricht wordt. Omgekeerd kan men een individu helpen door het systeem waarin hij of zij leeft te versterken.
Bewustwording
De relatie van de mens met anderen kan men zien als een relatie over verschillende generaties, die lasten en mogelijkheden aan elkaar overgeven. Men spreekt hierbij over de balans van geven en nemen van “rechten”. Coaching richt zich dan op “zich bewust worden van de (verstoorde) loyaliteit aan de eigen ouders en zichzelf de eigen kinderen en het proberen een zeker evenwicht hierin te herstellen”. De term ‘ontworteld recht’ is hierbij belangrijk omdat ouders de neiging hebben om het onrecht (onvervulde behoeften en verlangens, ontwikkelde angsten, gefrustreerde verwachtingen vanuit een onveilige situatie) dat hun aangedaan is tijdens hun eigen jeugd, bij hun kinderen neer te leggen en/of te projecteren. De begeleiding kan dan gericht zijn op het omdraaien van “ontworteld” recht in “verdiend” recht.
Hechting
Een andere belangrijke pijler die binnen onze begeleiding en in onze visie een belangrijke rol speel is hechting (attachment). Hieronder verstaan wij de duurzame affectieve relatie tussen een kind en één of meer opvoeders. Veilig gehechte kinderen zullen in perioden van stress de nabijheid zoeken van personen aan wie zij zijn gehecht. In een onbekende situatie zijn zulke personen de uitvalsbasis waarvandaan zij de omgeving verkennen. Onveilig gehechte kinderen klampen zich vast aan hun verzorger, of ze gedragen zich juist heel onverschillig en zelfstandig, ongeacht of de situatie stressvol is of niet. Alle kinderen hebben een gehechtheidsrelatie met hun opvoeders, maar onveilig gehechte kinderen krijgen veel vaker te kampen met leer- of relatieproblemen, zijn lastig aanspreekbaar, en ontwikkelen een laag gevoel voor eigenwaarde.
Naarmate het kind ouder wordt, is het moeilijker om veilige hechting te bewerkstelligen. Vaak wordt het tiende levensjaar als kritiek jaar genoemd. Het niet-veilig gehecht zijn leidt tot verschillende problemen in het latere leven van kinderen, zoals leerproblemen, een laag gevoel van eigenwaarde en moeite met het aangaan van relaties. Veilige hechting wordt bevorderd door:
-een sensitieve houding van de opvoeder voor de signalen van het kind (kindvolgend handelen en inleven in het kind)
-respect voor de autonomie van het kind
-het ondersteunen en structureren bij het leren van het kind
Kinderen van verslaafde ouders of ouders met psychische problemen, kinderen die veel scheidingen hebben meegemaakt en kinderen uit kindertehuizen zijn relatief vaak onveilig gehecht.
Onze begeleiding:
Eerlijkheid, zelfvertrouwen en begrijpen hoe een ander persoon dingen ervaart en communiceert zijn belangrijke ingrediënten voor een succesvolle duurzame relatie. Wij streven naar het (opnieuw) leren kijken naar onderlinge behoeften en wensen en deze op elkaar af te blijven stemmen. Want, zo vinden wij, als dit niet lukt ontstaat er vaak verdriet, stress en onbegrip en belanden de betrokkenen soms in ware gevechten om gelijk te krijgen. In werkelijkheid wordt er dan niet naar de onderliggende oorzaak gekeken en kunnen wij als onpartijdige- en deskundige coaches, de situatie begeleiden naar een vreedzame oplossing.
Communicatie en Verbinding
Als de onderlinge communicatie niet lekker verloopt ontstaan er vaker ruzies of onbegrip en verwijdering ontstaat. Het meest essentieel voor een goede relatie is contact, verbinding. Wanneer dat contact niet meer goed is ervaren we een gemis. Het gebeurt vaak dat er scheurtjes in de relatie ontstaan omdat je elkaar onnodig, en vaak zelfs onbedoeld, gekwetst hebt doordat er op een ‘beschuldigende’ manier gecommuniceerd wordt. Enkel omdat je eigenlijk niet weet hoe je dat op een andere, veel effectievere en minder kwetsende manier doen kan. Door de pijn die dit doet ga je je sluiten voor elkaar. Je gaat dan uit contact en er ontstaat verwijdering.
Wij zullen aandacht besteden aan diverse vormen van communicatie, onder meer met als doel te (leren) kijken in elkaars binnenwereld.
Dysfunctionele patronen
De oorzaak van problemen in een relatie kunnen ook op een diepere laag liggen en met het verleden te maken hebben. Hierdoor kunnen dysfunctionele patronen ontstaan. Beide partners nemen vanuit hun jeugd en gebeurtenissen uit het verleden beschadigingen mee. Hierdoor worden patronen en reactiemechanismen opgebouwd. In het latere leven, vooral in relaties, worden deze wonden vaak ‘getriggerd’ waardoor er soms veel heftiger op een gebeurtenis of een opmerking wordt gereageerd dan verwacht.
Indien dit het geval is, zullen wij aandacht besteden aan waarom dit gebeurt en waarom de ander zich aangevallen of afgewezen voelt. Door na te gaan wat er precies gebeurt bij je en te kijken waar dat mee te maken heeft, kunnen we werken aan de oorzaak.
Projecties
Het kan ook voorkomen dat er op onbewust niveau een partner wordt uitgezocht waarvan na een tijdje blijkt dat hij of zij een aantal dezelfde eigenschappen of karaktertrekken heeft als één van de eigen ouders. De woorden “je bent net mijn vader” of “je lijkt mijn moeder wel” zullen dan bekend in de oren klinken. Echter, je onderbewuste heeft met een reden deze partner uitgekozen. Dit heeft met één of meerdere levensthema’s te maken waarvan het nodig is dat er een verwerking of integratie plaats vindt. Wanneer het helder wordt om welke thema’s het gaat kunnen we er aan werken en kunnen blokkades opgelost worden.
Rolpatronen
Het vraagstuk van “emancipatie” kan een rol spelen, terwijl de rolpatronen van eeuwen nog in ons systeem zitten.
We zijn allemaal een stuk zelfstandiger geworden, hebben de mogelijkheid om financieel onafhankelijk te zijn en willen gelijkheid. Aan de andere kant missen we het veilige gevoel dat de typische man-vrouw rol van vroeger ons gaf en kan het ten koste gaan van de verbinding die we zoeken. We weten vaak niet meer wat we nu van elkaar en van onszelf mogen verwachten.
Dit geeft verwarring in de relatie, maar ook in het identiteitsgevoel van ieder afzonderlijk.
Belangrijk is om te onderzoeken waar de balans gevonden kan worden. Ook waarin deze vorm van afhankelijkheid en ‘nodig hebben’ een plaats krijgt, maar ook het kunnen en mogen hebben van onze eigen authenticiteit.
Verwachtingen
Bepaalde dingen mag je in een relatie van elkaar verwachten, zoals eerlijkheid, respect en veiligheid.
Vaak worden deze verwachtingen gefrustreerd. Bijvoorbeeld, je voelt een leegte van binnen en denkt dat, wanneer je de ‘juiste’ gevonden hebt, hij of zij jou wel (voor de rest van je leven) gelukkig zal maken. Je legt dan de verantwoordelijkheid voor jouw geluk bij je partner.
Hier kan je alleen zelf iets aan veranderen. Het is goed om dan een aantal sessies alleen te doen om te zien wat voor jou belangrijke thema’s zijn. Daarnaast kan het ook zijn dat je ieder met een bepaalde verwachting aan een relatie begonnen bent, maar deze niet uitgesproken hebt aan elkaar. De kans is dan reëel dat er niet aan de verwachtingen voldaan wordt en het is goed om alsnog hier naar te kijken en het uit te spreken.
Binnen de relatie-coaching van Cees Schuurmans duurt een gemiddeld traject tien tot twaalf gesprekken van 1,5 uur.
Een twaalftal gesprekken bestaan meestal uit de volgende onderdelen. Let wel alles is maatwerk, dus afhankelijk van jouw vragen. Wij werken volgens het onderstaande stappenplan:
-1- probleemverkenning/analyse
-2- verheldering/doel
-3- prioriteiten en interventies
-4- herformulering
-5- erkennen en aanvaarden emoties en behoefte van de ander
-6- accepteren emoties en behoefte van de ander
-7- herstructureren communicatie (interactie)
-8- interventie(s) op behoefte gericht
-9- aandacht voor het interpersoonlijke model vanuit een systemische benadering
-10-leervermogen leren kennen en ontwikkelen
Wanneer er dingen uit het verleden spelen die een druk leggen op jullie relatie kan het zijn dat het goed is om met één van de twee (of beiden als dat nodig is) een aantal individuele sessies af te spreken om hier aan te werken.